Student
self-assessment:

Zelfbeoordeling vindt plaats wanneer leerlingen hun eigen werk beoordelen om hun prestaties te verbeteren door het verschil tussen hun huidige werk te vergelijken met een gewenst werk. Dit past goed bij onderwijs wat gebaseerd is op standaarden zodat een student duidelijke doelen en criteria heeft om zichzelf mee te beoordelen.

Zelfbeoordeling kan, wanneer goed geïmplementeerd, intrinsieke motivatie, verhoogd (intern) verwachtingspatroon, betere doeloriëntatie en betekenisvol leren stimuleren. Studenten bekijken hun werk en identificeren het verschil tussen het door hun gemaakte werk en dat wat het moet worden. Dit past goed bij onderwijs gebaseerd op standaards. Hierbij worden duidelijk doelen en criteria aangegeven waarmee de student zichzelf kan beoordelen.

Zelfbeoordeling is een proces wat uit 3 delen bestaat:

1. Zelfmonitoring = studenten besteden opzettelijk aandacht aan wat ze doen, vaak in relatie tot externe standaarden.
2. Zelfoordelen: bekijken hoever de voortgang is tot het (eind)doel. Hier zijn de criteria van belang.
3. Aanvullende leerdoelen en activiteiten kiezen om verder te komen (hier is wel aanvullende instructieve correcties voor nodig). Formatieve evaluatie stimuleert motivatie en achievement. Aanvullend daarop verbetert zelfbeoordeling de formatieve evaluatie die een student krijgt.

3 theorieën waar zelfbeoordeling uit voortvloeit:

1. cognitivistische en constructivistische leertheorieën. Immers: een lerende construeert zelf kennis. Zelfbeoordeling is nodig om nieuwe kennis te koppelen aan oude kennis. Doelentheorie van Dweck (1996). Bij beheersingsdoelen gaat het om het leren, bij prestatiedoelen om de uitkomst (het cijfer bijvoorbeeld). Beheersingsdoelen zijn intern, prestatiedoelen extern. Door zelfbeoordelings-vaardigheden aan te leren, kan de gerichtheid op beheersingsdoelen toenemen.
2. Zelfbeoordeling is een onderdeel van de metacognitieve vaardigheden.
3. Self-efficacy. Zelfbeoordeling speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van zelfpercepties die leiden tot grotere motivatie. Positieve zelfevaluaties bevorderen het doorzettingsvermogen en hogere doelen. Nauwkeurige zelfbeoordeling geeft studenten inzicht in hun leerproces en de benodigde inspanningen.

Duidelijke doelen en criteria. Studenten bereiken meer wanneer ze duidelijke leerdoelen voor zichzelf stellen en hun leerproces zelf rapporteren. Om de effectiviteit van leerdoelen te vergroten, moeten studenten het proces begrijpen om deze doelen te bereiken. Docenten kunnen dit ondersteunen door:

• Keuzes aan te bieden binnen een vooraf bepaald bereik van activiteiten
• Evaluatiecriteria te verstrekken via rubrieken of voorbeelden
• Leerbenchmarks te bieden die niveaus van bekwaamheid aangeven
• Studenten te trainen om hun eigen prestaties te beoordelen als informatief, niet oordelend

Deze aanpak bevordert zelfeffectiviteit, individualiseert instructie en helpt studenten het leerproces te internaliseren.

Zelfbeoordeling speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van zelfpercepties die leiden tot grotere motivatie. Positieve zelfevaluaties bevorderen het doorzettingsvermogen en hogere doelen. Nauwkeurige zelfbeoordeling geeft studenten inzicht in hun leerproces en de benodigde inspanningen.

Zelfevaluatie. Als doelen en criteria helder zijn voor studenten moeten ze in staat gesteld worden om hun voortgang te evalueren en aanpassingen te maken. Voor docenten is het belangrijk om de studenten duidelijk te maken dat het om het proces gaat en niet om het einddoel. Student moet wel in de gelegenheid zijn om, voordat er beoordeeld wordt, zijn werk aan te passen. Er moet feedback zijn bv via rubrics, formulieren of een visuele organiser.

Reflectie helpt studenten na te denken over wat ze geleerd hebben. 4 stages om studenten zelfassessment aan te leren:

1. studenten bepalen samen met de docent de criteria –> studententaal gebruiken
2. de docent laat zien hoe de criteria toe te passen zijn op het product –> voorbeelden
3. de docent geeft feedback over het toepassen van de criteria –> kwalitatief diverse producten laten zien.
4. Doelen en strategieën.

1. Duidelijke leerdoelen stellen en criteria waarmee een student zijn werk kan beoordelen. Studenten worden door zelfbeoordeling actiever betrokken bij hun leerproces. Studenten die erin geloven dat ze een taak succesvol kunnen afronden zijn meer gemotiveerd en betrokken.
2. Zelfevaluatie.
3. Reflectie.

McMillan, J. H., & Hearn, J. (2008). Student Self-Assessment: The Key to Stronger Student Motivation and Higher Achievement. Educational Horizons, 87(1), 40–49.